Agneta Broman / 2 mijn lezing / Sauna
U zou denken dat een sauna een nieuwe uitvinding is, zeker als u kijkt naar modern vormgegeven elektrische saunakachels met draadloze afstandsbediening. Maar eigenlijk maakt de mens al sinds de middeleeuwen gebruik van de sauna. Of mogelijk nog langer. Perzische nomadische volkeren zouden al drieduizend jaar geleden zogenaamde "zweetbaden" hebben genomen. In de Scandinavische landen baden mensen waarschijnlijk al tweeduizend jaar in sauna's, en tegenwoordig is Tampere in Finland de officiële hoofdstad van sauna's.
Door de jaren heen schommelde de populariteit van de sauna wat heen en weer, maar vanaf de 20e eeuw is de sauna in opmars gekomen omdat is gebleken dat het zowel hygiënisch als gezond is om in de sauna te gaan. Om nog maar te zwijgen over aangenaam en plezierig. Een simpele sauna is een goedkope constructie. Daarom hebben zelfs de lagere sociale klassen de mogelijkheid gehad om gebruik te maken van de sauna, een populaire manier om schoon te blijven.
De saunatradities zijn in de loop der jaren gemoderniseerd, niet in de laatste plaats op het gebied van uitrusting. In de tweede helft van de 20e eeuw kwam de elektrische saunakachel die het baden in de sauna gemakkelijker maakte. Naast het feit dat men geen vuur hoeft aan te maken of veel moeite moet doen om de juiste temperatuur te krijgen, is het makkelijker geworden om een sauna te bouwen. Wanneer u geen schoorsteen meer nodig heeft, kan de sauna eenvoudig in bijna elke woning worden ingebouwd, ook in appartementsgebouwen. Met een timer kunt u hem op een bepaald tijdstip aanzetten en zodra u thuiskomt in een warme sauna gaan zitten.
In de jaren 2000 is nog veel hetzelfde als bij een sauna in de middeleeuwen, en veel traditionalisten vinden dat een echte sauna met hout wordt gestookt, waarbij men met een schep water op stenen giet en op knoestvrije houten bankjes zit. Zowel nu als toen.
Voor degenen die dat willen, is het echter mogelijk om hun sauna met geavanceerde technologie in te richten. De saunabankjes worden verlicht met ledverlichting en spotlights. U luistert naar muziek die uit speciale saunaspeakers komt, die volledig waterdicht zijn en tegen de hitte kunnen. De oude kwikthermometer is vervangen door een moderne die ook een hygrometer heeft voor het meten van de luchtvochtigheid, eventueel digitaal, en de elektrisch verwarmde saunakachel met draadloze afstandsbediening lijkt wel een computer.
Dit alles is mogelijk, maar u wordt er niet schoner door en de ervaring is even goed in een traditionele, houtgestookte sauna, op een bankje van els of espen, waar u ook nog een traditionele sauna-emmer met houten lepel heeft staan. De keuze is aan u.